İnternet üzerinden radikalleşme

Radikalleşme, örneğin siyasi veya dini kökenli olabilen bir konuda giderek daha aşırı bir görüşe sahip olma sürecini ifade eder. Bu süreç çok karmaşıktır, yani birçok farklı yön ve etki bir kişinin aşırılık yanlısı ideolojilerden etkilenmesine, bunlara giderek daha fazla odaklanmasına ve başkalarını kendi görüşlerine ikna etmeye çalışmasına yol açabilir. Örneğin, ailesi, arkadaşları veya daha geniş çevresi tarafından görülmediğini veya anlaşılmadığını hisseden, sosyal olarak izole edilmiş veya psikolojik baskı altında olan, kimlik krizi yaşayan veya tanınma arayışında olan bir kişi genellikle aşırı veya radikal görüşleri benimseme ve daha sonra bunları başkalarıyla paylaşmak isteme riski daha yüksektir. Siyasi ve sosyal gerilimler, bir kişi ya da grubun mevcut güvensizliklerini yoğunlaştırabilir. Özellikle kendi görüşlerini ve karakter özelliklerini oluşturma sürecinde olan gençler, karmaşık sorunlara yönelik sözde basit açıklamalarla kolayca ikna edilebilirler. Ancak radikalleşme yetişkinler arasında da gerçekleşmektedir. ^[1]

Facebook, Instagram, X veya TikTok gibi sosyal medya, kullanıcıların başkalarıyla bağlantı kurmasını, bilgi paylaşmasını ve fikir alışverişinde bulunmasını sağlayan bir platform sunuyor. Bununla birlikte, bu platformların algoritmaları- kullanıcılara milyarlarca gönderiden hangilerinin gösterileceğini belirleyen kurallar - bilgileri filtrelemekte ve giderek artan bir şekilde hesaplara ve kişilere atamaktadır. Dolayısıyla, benzer içeriği daha önce görüntülemiş ya da beğeni ve yorumlarla tepki vermiş olan herkese yine bu yönde gönderiler gösterilecektir. Bir kullanıcı olarak, size yalnızca seçili içeriği gösteren platformlarda kendinizi hızla "filtre baloncukları" içinde bulursunuz. Diğer konular, görüşler veya tutumlar kendi "sosyal medya filtre baloncuğunuzda" nadiren fark edilir ve diğer konuların çeşitliliği kaybolur.

Benzer ilgi alanlarına sahip insanları bir araya getirmek, örneğin ortak ilgi alanları ve hobiler hakkında bilgi alışverişi söz konusu olduğunda, başlangıçta eleştirel değildir. Bu bilgi alışverişi fırsatı aslında sosyal medyanın sunduğu avantajlardan biridir. Ama şimdi bir odada sizinle aynı görüşte olan insanlarla dolu olduğunuzu düşünün. Sadece onların düşüncelerini ve fikirlerini duyuyorsunuz ve diğer bakış açılarını neredeyse hiç duymuyorsunuz. Odadaki insanların görüşleri duvarlarda yankılanır ve bu da dünyaya bakışınızı sınırlar çünkü farklı görüşlere veya bilgilere daha az maruz kalırsınız. Sosyal medyada bu olgu "yankı odası" olarak bilinir.

Bu yankı odaları insanların kendi inançlarına daha fazla bağlanmalarına ve diğer bakış açılarına daha az açık olmalarına neden olabilir. Aşırılık yanlısı içeriklere ilgi duyan kişiler için bu, dünya görüşlerini giderek daha fazla bozan tehlikeli bir sarmal olabilir.

1. Sosyal medyadaki algoritmalar, benzer düşünen insanların fikir alışverişinde bulunduğu ve giderek birbirlerinin görüşlerini pekiştirdiği filtre baloncuklarının ve yankı odalarının oluşumunu teşvik etmektedir. ^[2]

2. Anonimlik: İnternette kullanıcılar kendi kullanıcı adlarını (t akma adlar) seçtikleri için genellikle kişisel olarak tanınmazlar, bu da radikal ifadeler için engelleme eşiğini düşürür. Bu anonimlik nefret söyleminin, ırkçı yorumların ve aşırılık yanlısı ifadelerin yayılmasını teşvik etmektedir.

3 Radikal gruplar, görüşlerini ve komplo teorilerini sosyal ağlarda hızla yaymak, erişimlerini artırmak ve yeni takipçileri etkilemek içinbilgiyi kullanmaktadır. Örneğin kışkırtıcı veya duygu yüklü içerikler yayınlayarak kullanıcıların dikkatini çekebilir ve onları kendi radikal ideolojilerine çekebilirler.

5. WhatsApp, Telegram veya Signal gibimesajlaşma hizmetleri iki kişi arasında veya gruplar halinde daha da özel bir iletişim şekli sunmaktadır. Bu, radikal gruplar tarafından düzenli olarak bilgi alışverişinde bulunmak ve toplumda heyecan yaratacağını bildikleri ya da haklarında kovuşturma açılabilecek içerikleri (örneğin kışkırtıcı içerikler ya da sağcı şiddet fantezileri) paylaşmak için giderek daha fazla kullanılmaktadır.

4 Çevrimiçi oyunlardaki sohbet grupları özel bir ilgiyi hak etmektedir: Oyuncular bir takımda oynayarak, birbirlerini şahsen tanımasalar bile, özel bir grup aidiyeti ve yakın bir topluluk deneyimi yaşarlar. Bir gruba ait olma isteği, grup üyelerinin radikal görüşlerinin yayılmasında ve daha az irdelenmesini sağlamada güçlü bir faktördür. Dolayısıyla bu tür değişim grupları olası radikalleşme potansiyelini de beraberinde getirmektedir. Hâlihazırda radikalleşmiş olan kişiler de kendilerini kazanmak için mevcut grupları aramaktan hoşlanırlar. ^[3]

X (eski adıyla Twitter) veya Meta (Facebook, Instagram) gibi platformlardaki algoritmalar bireylerin radikalleşmesini çeşitli şekillerde etkileyebilir. Daha önce de açıklandığı üzere, kullanıcıların kullanım davranışları sosyal medyada sıklıkla analiz edilmekte, böylece kendilerine özel veya çevrelerindeki insanlar arasında özellikle popüler olan paylaşımları görmektedirler. Bu da yukarıda açıklanan filtre balonlarını ve yankı odalarını yaratmaktadır. Buna ek olarak, X, Meta ve Instagram gibi platformlar, bu algoritmaları kontrol edebilen çok güçlü ve varlıklı bireylere aittir, örneğin Örneğin, kendi siyasi görüşlerine uygun paylaşımlara öncelik vermek gibi.

Bu, bireylerin toplumun bütününe ilişkin tartışmaları kendi amaçları doğrultusunda değiştirebildikleri anlamına gelmektedir. ^[4]

Aşırılık yanlısı içeriğe ilgi: Radikalleşme riski taşıyan kişiler, kendi inançlarını doğrulayan ve diğer bakış açılarını reddeden içeriklere giderek daha fazla bakmaktadır. Bu artan ilgi, daha yakından bakıldığında genellikle dışarıdan fark edilebilir.

Davranış ve dilde değişiklikler: Radikalleşmiş kişiler genellikle bir şeyi tam bir inançla iddia ettikleri kesin cümlelerle konuşurlar. Bir şey ya tamamen doğrudur ya da tamamen yanlıştır, ancak arada neredeyse hiç nüans yoktur. Sonuç olarak, birçok tek taraflı, genelleştirilmiş veya düşmanca ifade ortaya çıkar. Abartılı, düşmanca ve aşağılayıcı ifadelerin yanı sıra aşırı duygusal ifadeler de aşırılık yanlısı bir dilin işareti olabilir. Konuyla ilgili farklı perspektiflere değinmek, karşı tarafın konuyu daha farklı bir şekilde düşünmesine yardımcı olabilir.

İzolasyon ve mevcut ilişkilerin reddedilmesi: İdeolojik olarak benzer düşünen gruplarla ve bu gruplarda çok fazla zaman geçiren insanlar, farklı düşünen insanlardan uzaklaşma eğilimindedir; örneğin, bu durum uzun süredir devam eden arkadaşlıkları veya aile ilişkilerini tehlikeye atıyorsa, bu aşırı pozisyonun zaten çok belirgin olduğunun bir işareti olabilir.

Komploanlatılarınaeğilim: Komplolara inanmaya başlayan insanlar genellikle radikal ideolojilere daha açık olurlar. Dünyayı siyah ve beyaz kategoriler halinde görmeye başlarlar ve artık gri alanları tanımazlar. Daha önce de açıklandığı gibi, bu durum kullanılan dilin tarzının yanı sıra konuştukları içerikten de anlaşılabilir.

Şiddetin yüceltilmesi: Aşırılık yanlısı hareketlere katılan kişiler şiddeti hedeflerine ulaşmak için olası bir araç olarak görme eğilimindedir. Aşırılık yanlısı çevrimiçi forumlarda, belirli gruplara veya kurumlara karşı şiddeti haklı gösteren veya şiddet çağrısında bulunan paylaşımlar bulunmaktadır. Bu, örneğin bir sosyal medya platformunda yorum olarak kamuya açık bir şekilde de talep ediliyorsa, radikalleşme muhtemelen çoktan ilerlemiş demektir.

Nefret dolu içerik: "Kompetenznetzwerk gegen Hass im Netz" tarafından yapılan "Lauter Hass, leiser Rückzug" (2024) adlı çalışmaya göre, çevrimiçi davranışların tonu giderek sertleşiyor. Anonimlik ve radikal ifade, imge ve sembollerin giderek daha fazla kabul görmesi, sosyal ağlardaki "nefret söylemi kültürünün" nedenlerinden sadece birkaçı. Ancak: Nefret dolu mesajlar "normal" değildir ve sık sık ortaya çıktıklarında daha yakından bakmak önemlidir. ^[5]